Besten,

Op 1 februari stuurde ik jullie het resultaat van de wulpenslaapplaatstelling van 20/01/2024.

Als aanvulling op de Vlaamse gegevens gaf ik nog mee dat er op 27/1/24 in het Verdronken Land van Saeftinghe (Nederland) 69 wulpen geteld werden. Dit was bij een slaaptrektelling van vogels die uit de polders kwamen, om in Saeftinghe te gaan slapen.

Ondertussen meldde Henk Castelijns dat er bij de hoogwatertelling van 12 januari 371 ex. geteld werden. Deze telling was in de namiddag en betrof vooral de populatie van het Verdronken Land van Saeftinghe zelf. Dat maakt dat de 371 ex. nog mogen toegevoegd worden bij het grensoverschrijdend aantal. Dat wordt dan: 724 + 371 = 1.095 wulpen.

Het Vlaamse aantal van 625 overnachtende wulpen voor het Waasland en de Schelde blijft evenwel onveranderd.

Vriendelijke groeten,
René Maes

De telling begon om 16u45 en eindigde rond 17u50. Ze werd uitgevoerd bij droog, helder, maar koud vriesweer, door >12 tellers. Op het moment van de telling was het op de Schelde laag tij.

- Polders van Kruibeke: Peter Willekens stelde vast dat er geen Wulpen aanwezig waren in de Polders van Kruibeke 

- Rietveld KalloVlakte van Zwijndrecht en de Schelde ter hoogte van DEME (L.O en rechteroever): Peter Partoens: Zoals te verwachten geen wulpen in het Rietveld Kallo. Aan de vlakte van Zwijndrecht vloog rond 17.00 eerst een groep van 15 wulpen over, gevolgd door een groep van 12 wulpen. Beide groepen vlogen richting Schelde. In de vlakte zelf zaten geen wulpen. Aan DEME telde ik wulpen foeragerend op de rechteroever. Geen wulpen op de linkeroever.

Ketenisschor: Marnix Lefranc telde welgeteld 1 wulp. Marnix heeft ook gericht uitgekeken naar wulpenbewegingen vanuit Ketenisschor naar rechteroever, maar dat was niet het geval.

-Scheldeslik nabij Fort Filip: Vorig jaar werd op 30/1 de wulpenslaapplaats nabij Fort Filip op het Scheldeslik op rechteroever 'ontdekt'. Deze blijkt nu de grootste van het telgebied te zijn.

Lyndon Kearsley: Mijn hoogste totaal op het "nieuwe" slik op Rechteroever tegenover Kallosluis was 264 wulpen

De meeste vogels kwamen aanvliegen vanaf de rechteroever en van het noorden. Er waren geen andere wulpen te zien langs linker of rechteroever vanaf dat punt. 

- Drijdijk was volgens Tim Audenaert niet echt top met slechts 143 wulpen.  

- Putten West en Putten Weiden: Walter Van Den Bussche: 14 overnachtende wulpen in Putten Weiden

- Verrebroekse Plassen en Spuitvak C59: René Maes: geen overnachtende wulpen. 

- Gedempt Deel Doeldok: René Maes: 10 wulpen. 

- Schelde in de buurt van Doel: René Maes : Ter hoogte van de kerncentrale zaten 4 wulpen, 6 tureluurs, 66 kluten, 250 grauwe gans. Op het Scheldeslik ter hoogte van Deurganckdok / Doel (L.O en R.O.) zaten geen wulpen. 

- Doelpolder Noord, Paardenschor en Schor Ouden Doel: Lieven Van Poeck en Geert Bussens telden geen enkele wulp in Doelpolder Noord en 88 wulpen op het slik van Schor Ouden Doel. Dit is slechts een fractie van wat we daar de vorige jaren telden (vóór HPP). We telden er wel een 1000-tal Bonte strandlopers. Een heel eind verderop zat nog een groep met minstens zoveel bonte strandlopers. 

- Prosperpolder Noord en Zuid: Luc Smet: Er waren in Prosperpolder Zuid geen wulpen en ik telde 94 Wulpen in het Vlaamse deel van Hedwige- Prosperpolder. Waarschijnlijk waren het er meer, maar het gebied is moeilijk te tellen door de grootte en de geulen. De wulpen trokken ook niet weg naar een eventuele slaapplaats, maar bleven gewoon foerageren ter plaatse. 

Ik telde ook meer dan 500 Bonte Strandlopers. Dit is echt een topgebied geworden voor plas- en dras-vogels, op zo'n korte tijd, prachtig !  

Hedwigepolder: Kris Peeters telde in het Nederlandse deel van Hedwige- Prosperpolder 30 foeragerende wulpen verspreid over het slik. Er waren nauwelijks verplaatsingen en ze maakten geen aanstalten om te slapen of groeperen. Verder dezelfde opmerkingen als Luc over Prosperpolder Noord 

Verdronken Land van Saeftinghe: een week later, op 27/1, telden Marian Sponselee en de mensen van De Steltkluut 69 wulpen op de slaapplaats bij hoog tij.

In tegenstelling tot de wulpen in het binnenland die naar onze ervaring 's nachts slapen, leven de wulpen in getijdengebieden in het ritme van het getij. Daarbij zullen ze bij laag tij blijven foerageren ipv te verzamelen op slaapplaatsen. 

Het totaal van deze telling gaf: 7 + 1 + 264 + 143 + 14 + 10 + 4 + 88 + 94 = 625 overnachtende wulpen voor het Waasland en de Schelde. 

Als we ook de Nederlandse vogels meetellen, dan komen we tot een populatie van 625 + 30 + 69 = 724 wulpen. 

Het totaalaantal ligt een pak lager dan het gemiddelde van de voorbije jaren. Een neerwaartse tendens is duidelijk te zien in het langjarig overzicht 2010 - 2024, in bijlage.

De telling werd uitgevoerd op het einde van een vrij lange vorstperiode. Meerdere binnendijkse biotopen waren daardoor niet beschikbaar om er in de bevroren bodem te foerageren. Deze omstandigheden kunnen het wegtrekken van een deel van de populatie tot gevolg gehad hebben. We mogen de resultaten dan ook niet als representatief beschouwen voor een normale winterpopulatie. 

Alle tellers worden bedankt voor hun actieve inbreng. 

Vriendelijke groeten,
René Maes

  

Ter info geef ik hieronder de mail van 16/1/24 met de afspraken aan de tellers 

Verdeling telposten Wulpenslaapplaatstelling zaterdag 20/01/2024

Voor de telling van komende zaterdag zijn er voldoende tellers gevonden om de regio gebiedsdekkend te bestrijken, waarvoor dank aan jullie allen. Hierbij een overzicht van de verdeling en enkele aanbevelingen. 

Als er iemand onverwacht verhinderd zou zijn; gelieve me dan tijdig op te bellen. 

De telling kan beginnen om 16u45 en eindigen rond 17u50 uur. 

Doe meerdere tellingen, maar doe de definitieve telling pas na 17u30 of zelfs iets later als de zichtbaarheid dit toelaat. Het zal zaterdag droog, helder, maar koud weer zijn met temperaturen dicht bij of onder het vriespunt en een matige wind (20 km/u). Doe warme kledij aan.

Gebruik zowel een verrekijker als een telescoop om de telling te doen.

Op het moment van de telling zal het op de Schelde laag tij zijn. Daardoor kunnen er mooi zichtbare slaapplaatsen zijn op het Scheldeslik. Het kan ook zijn dat ze in het donker blijven foerageren op het slik, zonder zich te concentreren tot een compacte 'slaapplaats'. Alle vogels die rond 17u30 ergens aanwezig zijn, worden meegeteld in deze slaapplaatstelling.

In de binnendijkse gebieden is er overal een hoge waterstand en zullen de plassen er bevroren bij liggen en mogelijk niet gebruikt worden.

Probeer tijdens de telling verstoring te voorkomen.

Zijn er speciale waarnemingen of problemen, dan kan je me tijdens de telling opbellen en dan probeer ik eventueel nog langs te komen.

Noteer mijn telefoonnummer nu reeds: 0494/17.85.86

Gelieve de resultaten (net zoals vorig jaar) in waarnemingen.be in te geven (kies bij 'Activiteit' voor 'slaapplaats'), maar ook per mail aan mij door te sturen, zodat ik gemakkelijk een bundeling van de tellingen kan opmaken met knippen en plakken en de eindresultaten naar jullie terugsturen.

Als er ergens meeuwen zijn, dan kan deze informatie al nuttig zijn voor de meeuwenslaapplaatstelling van de volgende week. 

  • Drijdijk: Tim Audenaert (*0)
  • Rietveld Kallo, Vlakte van Zwijndrecht en de Schelde ter hoogte van DEME (L.O en rechteroever): Peter Partoens (*1)
  • Doelpolder Noord, Paardenschor en Schor Ouden Doel: Lieven Van Poeck en Geert Bussens
  • Prosperpolder Noord (Vlaamse deel van getijdengebied Hedwige- Prosperpolder) en Prosperpolder Zuid: Luc Smet (*5)
  • Hedwigepolder (Nederlandse deel van getijdengebied Hedwige- Prosperpolder): Kris Peeters (*5)
  • Ketenisschor: Marnix Lefranc (*2)
  • Putten West (noord en zuid) en Putten Weiden: Walter Van den Bussche (*3)
  • Zuidelijke pier van Kallosluis om het nieuwe slik aan Fort Filip op rechteroever te tellen: Lyndon Kearsley (*4)
  • Verrebroekse Plassen, Gedempt Deel Doeldok, C59 en Schelde in de buurt van Doel: René Maes
  • Polders van Kruibeke: Peter Willekens

(*0) Begin januari sliepen er 235 wulpen op Drijdijk. 

(*1) Rietveld Kallo kan vluchtig bekeken worden vanaf de Kwarikweg, maar gezien de hoge waterstand is daar niets te verwachten. De kans is groot dat er net voor het donker brandganzen toekomen om de nacht door te brengen op de Vlakte van Zwijndrecht. Daar zijn mogelijks ook wulpen te verwachten. Het haventje van DEME is toegankelijk. Op de noordwestoever van het haventje van DEME zit nagenoeg constant een groepje tureluurs en bonte strandlopers. 

(*2) De telplaats aan Ketenisschor is ter hoogte van verlichtingspaal nr 144A35, waar je voorzichtig de dijk op kan, want het slik dat daar ten noorden ligt is heel verstoringsgevoelig. Kan Marnix eens kijken of er eventueel wulpen zijn die van daar naar de rechteroever trekken; eventueel naar de buurt van Fort Filip. Op 14/1 zaten er 240 bonte strandlopers. 

(*3) In deze zone kunnen er op meer dan één plaats wulpen zitten. Een eventuele slaapplaats op Putten West (noordelijk deelgebied) is in een laag gelegen en moeilijk te overziene oeverzone. Die plaats is mogelijk te zien vanaf Pillendijk, of vanaf de helling in de bocht Middenstraat/Pillendijk/Hogendijk. Het zuidelijk deelgebied is best te overzien vanaf de helling van de Middenstraat / Blikken. Putten Weiden is te overzien vanaf Hogendijk. Begin januari zaten er enkele tientallen wulpen in Putten Weiden. 

(*4) De telplaats is in de Singelweg (toegangsweg naar de Golf van Kallo), helemaal ten einde rijden tot aan de Schelde. Recht er tegenover (=rechteroever) is het nieuw aangelegde slik ter hoogte van Fort Filip. Daar is de slaapplaats; ze kunnen ook uitwijken (bij hoog tij) naar een binnendijkse plas, maar die kan niet gezien worden vanaf L.O.  Wil Lyndon met de telescoop ook de volledige Scheldeoever L.O. en R.O. eens bekijken. 

 (*5) Beide tellers respecteren de landsgrens als begrenzing van hun telgebied. 

Vriendelijke groeten en veel succes, 
René Maes

Wase Koepel voor natuur.studie of kort WAKONA is een gemeenschappelijk, overkoepelend initiatief van verschillende afdelingen en werkgroepen van Natuurpunt, waaraan ook enkele andere natuurverenigingen (vzw Durme, Ons Streven, JNM) en onafhankelijke werkgroepen meewerken.
Het werkingsgebied omvat het Waasland, Antwerpen-LinkeroeverZwijndrechtHammeZele en Berlare.