Bloedhete dagen stuwen dagvlinders de schaduw in.

Foto Jurgen Couckuyt: Een Koevinkje zoekt de schaduw op om af te koelen, 1 juli 2015, Moerbeke.

Een kletsnatte zachte winter en een koel voorjaar met daarop een bloedhete zomer. Welke invloed heeft dat op dagvlinders? Tot op heden resulteerde dat in lage aantallenen veel langere vliegperioden. De zomersoorten zijn traag op gang geschoten en je zou denken met deze temperaturen dat het nu goed komt. Dagvlinders moet je dezer dagen echter niet meer in de zon gaan zoeken, maar in de schaduw. Zelfs als het te warm wordt voor dagvlinders, zoeken ze ook de koelte op. Enkel de witjes vertonen zich nog steeds in de zonbeschenen landschappen.

Binnenkort te verwachten:
Het Oranje zandoogje...

Foto onderaan rechts, Fonny Schoeters: bovenkant Oranje zandoogje, 3 augustus 2014, Smetlede.
Foto bovenaan rechts, Karen Robberechts, onderkant Oranje zandoogje, 2 augustus 2014, Opwijk.
Foto bovenaan links, Daan Van Eenaeme: Hooibeestje, 15 juni 2015, Vlinderberm Oostakker.
Foto onderaan links, Marie-Rose Buyst, Bruin zandoogje, 30 juni 2015, Doorslaar.

Weldra begint een ander zandoogje te vliegen en deze soort houdt zich eerder op langs bos- en houtkanten, struwelen en ruigteranden. Het Oranje zandoogje wordt nogal eens verward met het Bruin zandoogje of zelfs met het Hooibeestje. Het Oranje zandoogje heeft 2 witten stippen in de zwarte bol op de bovenkant van de voorvleugel en een brede bruine rand omzomen alle vleugels. Soms komen ook exemplaren voor met slechts één stip.
Het Bruin zandoogje en het Hooibeestje hebben slechts één stip in de zwarte bol op de bovenkant van de voorvleugel staan, al komen soms ook exemplaren met 2 stippen voor bij het Bruin zandoogje. Het lijkt verwarrend maar de beste oplossing is een foto nemen. Deze kan je steeds voorleggen of later op je PC rustig bekijken. Het Hooibeestje zal je trouwens nooit met de vleugels open vinden in rusttoestand. Het Oranje en Bruin zandoogje zonnen wel met hun vleugels open. Rustig bekijken is de boodschap.

... en het zwartsprietdikkopje.

Foto bovenaan links, Raphaël Windey: Vooraanzicht Zwartsprietdikkopje met zwarte knoppen aan de onderkant van de sprietknoppen, 29 juni 2014, vlinderberm brughoofd E17 Lindestraat, Zele.
Foto bovenaan rechts, Jurgen Couckuyt: Onderkant Zwartsprietdikkopje, 25 juli 2014, vlinderberm windmolenpark Zwingelhoek, Zele.
Foto onderaan links, Luc Gasthuys: Bovenkant Zwartsprietdikkopje, 26 juli 2014, Laarne.
Foto onderaan rechts, Koenraad Bracke: Groot dikkopje (met vlekjes), 28 juni 2015, Wetteren.

Het Zwartsprietdikkopje begint nu pas te vliegen en verschilt met zijn familiegenoot, het Groot dikkopje, daar het geen vlekjes heeft en ook pas later begint te vliegen. Het Zwartsprietdikkopje is ook iets kleiner en komt vooral voor in drogere bloemrijke graslanden. Het kan verwarring geven met het Geelsprietdikkopje die geelbruine knoppen heeft op de onderkant van de sprietknoppen, maar deze laatste soort komt tot nader order niet voor in ons projectgebied. Wie het tegendeel kan bewijzen, zien we graag terug met een foto als bewijs.
Het Zwartsprietdikkopje heeft het moeilijker om zich te handhaven in Vlaanderen omdat zijn biotoop aan sneltempo verdwijnt. We proberen de restpopulaties zo goed mogelijk in kaart te brengen. De verspreidingskaart hieronder toont aan dat dit klein graslandvlindertje het niet zo breed heeft.

 

Verspreidingskaart 2009 tem 2014: project Dagvlinders Durme- en Scheldegebied.

De grotere bollen vertegenwoordigen de kernpopulaties. De zwervende exemplaren of restpopulaties kan je merken door de kleinere bollen. Voor een gebied van ongeveer 1000km2 is dit maar povertjes.

Keizersmantel breidt uit!

Foto Jurgen Couckuyt: Mannetje Keizersmantel, 29 juni 2015, Moerbeke.

Goed nieuws vanuit het kamp van de Keizersmantel. Deze prachtige fel-oranje bosvlinder is al enkele dagen waar te nemen buiten zijn gekend gebied. De kernpopulatie bevindt zich in de bossen van het provenciaal domein Puyenbroek te Wachtebeke, maar de eerste exemplaren zijn al gezien in de bossen langs de zuidlede van Eksaarde/Moerbeke, alsook in de bossen van Berlare. Een zwervend mannetje werd ook waargenomen aan het bezoekerscentrum van vzw Durme in het Molsbroek. Wie dus in de bossen wandelt kan maar beter uit zijn/haar doppen kijken, want wie weet zweeft opeens deze prachtige dagvlinder langs je heen.

 

Komende activiteiten

Zaterdag 4 juli 
Inventarisatie Iepenpage in Berlare

Afspraak 9u30: aan de kerk van Berlare in de straat Berlaredorp.
Met gezamenlijk vervoer wordt verplaatsing gemaakt naar de Turfputstraat te Berlare voor een bezoek aan Berlarebroek.
Berlarebroek maakt deel uit van hetzelfde oude meandercomplex van de Schelde als de Maaidonkbossen waar S. w-album (Iepenpage), Apatura iris (Grote weerschijnvlinder) en Limenitis camilla (Kleine IJsvogelvlinder) voorkomt. 
In Berlarebroek staan er ook Iepen de we zeker zullen bekijken. Andere te verwachten soort is Aphantopus hyperantus (Koevinkje).

In de namiddag, tussen 14u00-15u00, rijden we met gezamenlijk vervoer naar de Waterhoek 25 te 9290 Berlare.
Aan het café Veerhuis nemen we dan de veerboot om aan de overzijde van de Schelde in Appels de meander te bezoeken.
Daar staan heel mooie Iepen en de kans om er S. w-album (Iepenpage) te vinden wordt vrij hoog ingeschat.

Deze veldactiviteit wordt gecoördineerd door Philippe Van de Velde.

Zondag 26 juli 
Dagvlinders in de bossen van de Maaidonk en de Spletters.

Sinds het begin van het project dagvlinders Durme- en Schelde zijn in deze regio waarnemingen gedaan van bijzondere én vaak erg zeldzame dagvlinders. 
Naast enkele algemenere dagvlindersoorten blijken deze bosgebieden ook de leefplaats te zijn van de Grote weerschijnvlinder, de Kleine ijsvogelvlinder en de Iepenpage. Stuk voor stuk vliegende juweeltjes! Onder leiding van Philippe Van de Velde en Thomas Van Lancker zetten we onze speurtocht in en hopen we een deeltje van al dat fladderend geweld te mogen meemaken. 

Waar vertrekken? Ter hoogte van de kruising van de Moleneindestraat en de Veulaerestraat (kapel van St-Rochus) in Uitbergen. 

Wanneer? 14.30 uur.
Kledij aanpassen volgens weersomstandigheden.