Het is piektijd voor het Icarusblauwtje!

Linksboven: Icarusblauwtje man, 17 mei 2016, Hamme, Marc De Westelinck ©.
Midden: Icarusblauwtje wijfje met blauwe bestuiving, 6 augustus 2016, vlinderberm Hamputten Waasmunster, Dirk Hylebos ©.
Rechtsonder: Icarusblauwtje wijfje zonder blauwe bestuiving, 25 mei 2016, Berlare, Daan Van Eenaeme ©.

Dezer dagen komt de huidige generatie van Icarusblauwtje op zijn hoogtepunt. De eerste 2 weken van augustus zijn gemiddeld de beste perioden om dit prachtige Blauwtje te bewonderen. Meestal maar enkele exemplaren bij elkaar want de biotopen zijn vooral klein en verdoken in een grootschalig en intensief agrarisch landschap. Niettemin is het altijd fijn om een Icarusblauwtje te vinden. De hemelsblauwe mannetjes zijn steeds op zoek naar de bruine wijfjes, al dan niet met blauwe bestuiving op de bovenkant van de vleugels. De volledig bruine wijfjes kunnen verward worden met het Bruin blauwtje en ze komen samen voor op dezelfde plaatsen. Beiden zijn prachtige vlindertjes.

 
De fenologie van het Icarusblauwtje sinds het begin van het project in 2013. De piek ligt duidelijk in de eerste en tweede decade van augustus.Project dagvlinders Durme- en Scheldegebied ©.

Het Icarusblauwtje kwam zoals zovele soorten algemeen voor in ons landschap. Waardplanten zoals vele Klaversoorten vond je overal in de schrale bermen en graslanden. Vandaag staan deze planten ook overal maar niet meer in altijd gunstige omstandigheden. Het zijn net die planten die in een open structuur staan, die gekozen worden door de wijfjes om eitjes op af te leggen.

 
Op de voorgrond zie je duidelijk de open stenig structuur die o.a. Icarusblauwtjes nodig hebben.
Project dagvlinders Durme- en Scheldegebied ©.

De graslanden van weleer zijn nu vervangen door maisakkers en bloemloze grasakkers. Wie Icarusblauwtjes wil vinden zoekt het best op braakliggende gronden, in bermen langs spoorwegen en waterwegen, of in de veldwegels tussen de akkers. Dat zijn de biotopen waar onze Blauwtjes tegenwoordig overleven. Maar ook deze kleinschalige landschapselementen verdwijnen stilaan meer en meer.

 
In bermen langs geasfalteerde fietspaden vind je amper nog typische graslandvlinders.
Project dagvlinders Durme- en Scheldegebied ©.

Een voorbeeld zijn de 2 bovenstaande foto's die vanuit hetzelfde punt zijn genomen. Waar het geasfalteerde fietspad ligt, werden geen Icarusblauwtje of Zwartsprietdikkopje waargenomen in de berm.

Het traject in de andere richting, waar de veldweg nog intact is, waren deze graslandvlindertjes nog talrijk aanwezig.

Of hoe veldwegels langs bv. spoorwegen belangrijk zijn in het agrarische landschap voor deze soorten! Een kruidenrijk aanbod van nectar, waardplanten en open stenige structuren vormen alsnog het decor in deze veldwegels. Vele van deze veldwegels langs spoorwegen worden tegenwoordig vervangen door geasfalteerde brede fietspaden. Bermen worden te smal en je vind er amper nog typische graslandvlinders. Fietsers willen namelijk met meerdere naast elkaar kunnen rijden en dan is er geen plaats meer voor een bloemrijke brede berm. De gevolgen zijn nefast voor typische graslandvlindertjes zoals Icarusblauwtje, Bruin blauwtje, Zwartsprietdikkopje en Kleine vuurvlinder.

Opvallend! 
Weinig tot geen exemplaren van het Oranje zandoogje in het oosten van het projectgebied.

 
Verspreidingskaart Oranje zandoogje. Voorheen dachten we dat dit een waarnemingseffect was, maar het tegendeel blijkt dat ze zeer weinig tot niet worden waargenomen in het oosten van het projectgebied. Een mysterieuze soort! 
Project dagvlinders Durme- en Scheldegebied ©. 

Het is een opvallende vaststelling maar wanneer er in het oosten van ons projectgebied wordt gezocht naar dagvlinders, werd deze vliegperiode geen enkele keer een exemplaar gevonden van het Oranje zandoogje. Dit is vooral langs de Schelde in de gemeenten Sint-Amands en Bornem.

De reden is tot op heden onbekend, maar wie een idee heeft hoe dit zou kunnen komen, mag dit in de groep gooien. Wij zijn benieuwd!

Er zijn vorige jaren slechts 5 waarnemingen geweest - vermoedelijk zwervers - in de buurt van bovengenoemde gemeenten, maar zonder foto. Dit maakt het nog mysterieuzer natuurlijk.

Een nieuwe uitdaging voor de vrijwilligers die in deze gebieden wonen. Wie kan ons een foto bezorgen van deze soort? Oppassen want het Oranje zandoogje kan makkelijk verward worden met het Hooibeestje. Het Oranje zandoogje warmt zich op met de vleugels open, het Hooibeestje blijft steeds met de vleugels toe zitten en positioneert zich altijd haaks op de zon.