Contact
Heb je vragen over uilen bij jou in de buurt, neem dan contact op met
- Eddy De Taey
voor de gemeenten Sint-Niklaas, Nieuwkerken, Belsele, Sinaai, Waasmunster, Elversele en Tielrode. - Frank Schram
voor de gemeenten Lokeren, Daknam en Eksaarde- 0486 58 07 09
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
- Claudia Piens
voor de gemeente Moerbeke - Kenny Vereecken
voor de gemeenten Stekene, Kemzeke, Sint-Gillis-Waas, Sint-Pauwels, De Klinge en Meerdonk.- 0497 25 37 26
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
- Gerry Heyrman
voor de gemeenten Temse en Steendorp.- 0498 57 72 24
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
- Willy Michielsen
voor de gemeenten Beveren, Melsele, Haasdonk, Vrasene, Kieldrecht, Verrebroek, Kallo, Doel en Antwerpen Linkeroever. - Raf Van Mele
voor de gemeenten Zwijndrecht en Burcht- 0479 55 87
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
- Frans Van Havermaet
voor de gemeenten Hamme en Moerzeke- 0499 73 35 14
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
- Frans Goris
voor de gemeente Wachtebeke- 09 345 95 25
- frans.goris@hotmail
- Paul Volckerick / Paul Cassauwers
voor de gemeenten Kruibeke, Bazel en Rupelmonde- 0497 48 26 99 / 0472 50 88 78
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. - p
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Visie
- De uilenwerkgroep Waasland beoogt:
- de bescherming van in het wild levende uilen
- het behoud en de uitbreiding van geschikte nestgelegenheid.
- De uilenwerkgroep Waasland wil vanuit een kleine regio bijdragen tot de bescherming en het behoud op grotere schaal. Daartoe rapporteert de werkgroep sinds 2006 aan de Kerkuilwerkgroep Oost-Vlaanderen, dit is de provinciale afdeling van de Kerkuilwerkgroep Vlaanderen (zie ook www.kerkuilwerkgroep.be ) die reeds meer dan 30 jaar ijvert voor de bescherming en het behoud van de kerkuilen en sinds 1997 op basis van een samenwerkingsovereenkomst werkt als afdeling van Vogelbescherming Vlaanderen.
- De uilenwerkgroep Waasland ringt jonge en waar mogelijk adulte vogels op het nest. Hiertoe werken we samen met erkende vogelringers.
Historiek
- De eerste activiteiten van de uilenwerkgroep Waasland dateren van 2002 maar de werking kwam pas goed op gang toen enkele medewerkers in 2006 een uilencursus in Herzele volgden. Aangestoken door het enthousiasme van Dries Van Nieuwenhuyse (auteur van meerdere publicaties over de steenuil) en Johan Lefebvre (provinciaal coördinator Kerkuilwerkgroep Oost-Vlaanderen) inventariseerde de werkgroep kerkuilen en bosuilen in potentiële broedgebieden van het Waasland.
- Op basis van waarnemingen in het veld startten we een gerichte nestkastcampagne voor kerkuilen die nog steeds tot de belangrijkste doelstellingen behoort.
Doelstellingen
- Broedgelegenheid: De uilenwerkgroep Waasland wil de resterende broedplaatsen veilig stellen en op geschikte plaatsen nieuwe broedgelegenheid scheppen door het plaatsen van aangepaste nestkasten. Dit geldt voornamelijk voor kerkuilen maar eveneens voor steenuilen en torenvalken en in beperkte mate voor bosuilen die minder bedreigd en vaak dominant zijn.
- Registratie: Met een stipte opvolging van de bezetting van de nestkasten en een gedetailleerde registratie van het broedsucces wil de uilenwerkgroep Waasland zicht krijgen op de aanwezigheid van uilen en torenvalken. Het ringwerk kan bijdragen tot de kennis over het (verplaatsings)gedrag van de gevolgde vogels uit onze regio.
- Educatie: De uilenwerkgroep Waasland informeert en sensibiliseert de brede bevolking in functie van de bescherming en het behoud van uilen en valken.
Praktische werking en activiteiten
- Uilenwerkgroep Waasland is actief in de gemeenten die ongeveer samenvallen met het werkingsgebied van de Natuurpuntafdelingen Waasland Zuid, Waasland Noord, WAL, Hamme en Moervaart-Zuidlede: Sint-Niklaas, Nieuwkerken-Waas, Belsele, Sinaai, Lokeren, Waasmunster, Elversele, Tielrode, Stekene, Kemzeke, Sint-Gillis-Waas, Sint-Pauwels, De Klinge, Meerdonk, Beveren, Melsele, Haasdonk, Vrasene, Kieldrecht, Verrebroek, Kallo, Doel, Kruibeke, Bazel, Rupelmonde, Temse, Steendorp, Hamme, Moerzeke, Moerbeke en Wachtebeke.
- Een klein team van vrijwilligers staat in voor de inventarisatie van aanwezige vogels, het ophangen van aangepaste nestkasten in geschikte biotopen, opvolging en onderhoud van de nestkasten, registratie van de broedsels, rapportering.
- In geschikte kerkuilbiotopen kunnen zowel kerken, kastelen, schuren, zolders, stallen, hoeves, huizen in aanmerking komen om een speciale kerkuilkast op te hangen. Waar mogelijk gaan we in dialoog met gemeentebesturen, scholen, natuurverenigingen en andere die mee willen instaan voor het financieren, vervaardigen, opvolgen en dergelijke van de nestkasten/nestlocaties. Elke kerkuilkast wordt voorzien van een hangslot.
- De jaarlijkse controles van de kerkuillocaties gebeurt zodra we groen licht krijgen van de provinciale coördinator van de Kerkuilwerkgroep Vlaanderen (meestal rond 1 juni).
- De broedresultaten en de resultaten van het ringwerk worden jaarlijks gerapporteerd aan de provinciale coördinator van de Kerkuilwerkgroep Oost-Vlaanderen. De broedresultaten worden verwerkt in de jaarcijfers van de Kerkuilwerkgroep Vlaanderen.
- Voor het ringen van jonge en adulte vogels wordt samengewerkt met erkende vogelringers die het ringwerk rapporteren aan het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen.
- Voor het brede publiek organiseert de uilenwerkgroep Waasland o.a. voordrachten, avondwandelingen en ringfietstochten.
laatst bijgewerkt: 01/2024
Voorstelling Uilenwerkgroep Waasland en verslag stichtingsvergadering afdeling Lokeren-Moerbeke
Uilenwerkgroep Waasland – oprichting maart 2014
Met Uilenwerkgroep Waasland beogen we de bescherming van in het wild levende uilen, en het behoud en de uitbreiding van geschikte nestgelegenheid. Dat is – kort gezegd – de grootste betrachting van onze jonge werkgroep die pas in maart 2014 het levenslicht zag. Voor een volledige voorstelling van Uilenwerkgroep Waasland (visie, historiek, doelstellingen en praktische werking & activiteiten) kan je terecht op www.wakona.be => werkgroepen => Uilenwerkgroep Waasland.
Concrete aanleiding voor de opstart van de werkgroep was de toevallige ontmoeting van uilenbeschermers uit diverse regio’s naar aanleiding van een uilenproject dat door de gemeente Temse werd opgezet. De uilenverantwoordelijken van de Natuurpunt-werkingsgebieden van zowel Zuid-Waasland, Scousele en WAL vonden elkaar aan de vergadertafel in het gemeentehuis van Temse en sloegen de handen in elkaar. In oktober 2014 werd de groep uitgebreid met een verantwoordelijke voor de uilenwerking in de gemeenten die samenvallen met het werkingsgebied van Natuurpunt Waasland-Noord.
Werking
De werkgroep wordt momenteel aangestuurd door een stuurgroep die bestaat uit vertegenwoordigers van de regio’s die samenvallen met de natuurpuntafdelingen Zuid-Waasland, Waasland-Noord, Scousele, WAL en een door KBIN erkend vogelringer. De activiteiten van de werkgroep nemen explosief toe: samenwerkingsverbanden met gemeenten (vaak tot stand gekomen na voorstelling op de lokale milieuraden), plaatsing en controles van nestkasten (voornamelijk voor kerkuilen en steenuilen), voordrachten en lezingen, inventarisaties, ringfietstochten, uilenavondwandelingen enz. Op 29 september 2015 organiseerde Uilenwerkgroep Waasland in het Stadhuis van Sint-Niklaas een info- en startavond voor nieuwe vrijwilligers waarop een 30-tal aanwezigen present tekenden. Een initiatief dat voor 100% werd ondersteund door stad Sint-Niklaas waar de kerkuil tot dier van het jaar voor de periode 2015/2016 werd verkozen.
Per regio worden afdelingen opgericht. De afdeling Sint-Niklaas bijvoorbeeld werkt aan een concrete invulling van het uilenproject stad Sint-Niklaas waarbij o.a. een leskist met pedagogisch materiaal voor lagereschoolkinderen wordt samengesteld.
Uitbreiding en stichtingsvergadering afdeling Lokeren/Moerbeke
De stuurgroep werd recent uitgebreid met een vertegenwoordiger van de regio Natuurpunt Hamme. Er wordt bewust voor gekozen om de stuurgroep klein te houden zodat de vergaderingen (vier keer per jaar) overzichtelijk en beheersbaar blijven.
In de regio Zuid-Waasland werd omwille van het toenemende werk beslist om een aparte afdeling Lokeren op te richten, en om meteen de regio Moervaart-Zuidlede hierbij te betrekken omdat we vaak met meldingen uit Moerbeke worden geconfronteerd. Op 23/11/2015 werd de nieuwe afdeling boven de doopvont gehouden en werd afgesproken om de naam afdeling Lokeren/Moerbeke te gebruiken en het werkingsgebied als volgt vast te leggen: Lokeren, Daknam, Eksaarde, Moerbeke en Wachtebeke. Lochristi met Zeveneken, Beervelde en Zaffelare behoren tot de uitbreidingsmogelijkheden.
Als eerste prioriteiten werden volgende acties op het einde van de vergadering vastgelegd:
1) In kaart brengen van de gekende broedplaatsen en per locatie de persoon die de locatie opvolgt (als die gekend is). Ook plaatsen waar regelmatig uilen gehoord of gezien worden (zonder dat er zekerheid is over een broedplaats) mogen gemeld worden.
2) Oplijsten van nieuwe interessante regio’s: iedereen brengt daarnaast gebieden in kaart waarvan hij/zij denkt dat het een potentieel interessant uilengebied zou kunnen zijn. Deze oplijsting wordt vergeleken met de in kaart gebrachte (al gekende) situaties.
3) We organiseren een uilenwandeling op zaterdag 19 maart 2016 in Daknam. Deze wandeling, voor een breed publiek, wordt door de vrijwilligers van afdeling Lokeren/Moerbeke een 14-tal dagen voordien voorbereid.
4) Later: gerichte acties, samenwerking met gemeenten, …
Momenteel telt de afdeling Lokeren/Moerbeke een 8-tal leden, maar meer helpende handen zijn zeer welkom. Heb je interesse om als vrijwilliger mee te helpen in de afdeling Lokeren/Moerbeke, of in de Uilenwerkgroep Waasland in het algemeen? Neem dan contact met Marc Aerts op
Uilengroeten,
Marc Aerts, Uilenwerkgroep Waasland
Kerkuilbroedsels 2015: veelbelovende verspreiding - hoge kindersterfte
Cijfers 2015 versus 2014
In 2015 werden 25 jonge kerkuilen (Tyto alba) geringd (32 in 2014). In de 48 door ons opgevolgde locaties werden evenwel meer dan 25 jongen geboren. Maar door slechte weer- en jaagomstandigheden en (vermoedelijk) een dip in het muizenaanbod was er veel kindersterfte. Het gemiddeld aantal geringde jongen bleef daardoor in 2015 steken op twee (vier in 2014).
In 2015 noteerden we op twaalf locaties een kerkuilbroedsel (acht in 2014). De toename en vooral de verspreiding in onze regio is bijzonder verheugend nieuws. Tegenover 2014 werden vier nieuwe locaties ingenomen en drie vertrouwde locaties herwonnen. Vijf locaties bleven behouden en drie locaties gingen verloren. De verspreiding (vier nieuwe en drie herwonnen locaties) is veelbelovend.
Opvallend: wat we nu toch al enkele jaren na elkaar vaststellen is dat broedsels op nieuwe locaties later in het seizoen op gang komen.
12 succesvolle broedgevallen – locatie per locatie – verslag van uw reporter ter plaatse
- Op 19 mei ringen we in de kerk van Nieuwkerken-Waas de eerste drie jonge kerkuilen van 2015. Deze kerkuilkast is een toplocatie en bracht in vijf opeenvolgende jaren zeventien jongen voort. Ook in 2006 was de kast al bewoond, het eerste broedsel in een van onze nestkasten. Het leverde de aanwezigen destijds een glas cava op.
Een van de drie in 2015 geringde jongen werd in september 2015 als verkeersslachtoffer (Expresweg) gemeld. Ook een jong uit het nest van 2013 werd enkele maanden na de geboorte als verkeersslachtoffer opgeraapt. Deze “gezegende” locatie is blijkbaar geen garantie voor een lang leven. - Op 21 mei constateren we onverwacht vijf jongen in een stal in Tielrode waar we in 2007 en 2008 een broedsel optekenden. Het herwinnen van een verloren gegane locatie is altijd heuglijk nieuws. Zes dagen later ringen we vier jongen. De jongste heeft het niet gehaald. Bij voedselschaarste worden de laatstgeborenen geofferd aan de oudere brussen (broers en zussen). De natuur kan hard zijn.
Op 24 juni worden we erbij geroepen door de locatiehouder. Twee jongen zijn vroegtijdig uit de kast gesukkeld maar zitten nog in de stal. Ze lijken wat ondervoed. Normaal blijven jonge kerkuilen negen tot tien weken in of rond de kast maar bij voedselgebrek, of bij het wegvallen van een oudervogel, gaan ze vroegtijdig en onbeholpen op zoek naar voedsel. We kunnen de twee rebellen makkelijk opnemen en in de kast terugzetten. - Eveneens op 21 mei horen we jonge kerkuilen blazen. Ze verschuilen zich in de isolatie van een stal. In dergelijk vrij broedsel lopen de jongen altijd meer risico. Ze kunnen naar beneden vallen en eventueel door het vee vertrappeld worden. Even verder (in een andere stal) biedt de gastvrije landbouwer een veilige kerkuilkast maar deze kerkuil verkiest zijn vertrouwde stek. De stal bevindt zich niet zo ver van de kerk van Nieuwkerken-Waas. Blijkbaar is het goed vertoeven voor kerkuilen in Nieuwkerken-Waas.
- Op 26 mei zijn we welkom in Waasmunster. In een lage loods hangt een kerkuilkast die onderdak geeft aan drie jonge kerkuilen. Ook met de oudervogels kunnen we kennis maken. Een ervan werd in 2014 als jong in Belsele-Puivelde geringd door Geert De Smet, onze erkende ringer. In de literatuur vind je terug dat kerkuilen geslachtsrijp op zeven maanden en broedrijp op zeven à twaalf maanden zijn. Dit koppel biedt daar een mooi bewijs van.
- Op 27 mei worden vier jongen geteld in een schuur in Belsele. Na drie jaar wordt deze locatie herwonnen. Bij het ringen op 26 juni blijken twee brussen het niet overleefd te hebben.
- Eveneens op 27 mei kunnen we in het noordwesten van Sint-Niklaas terecht. Dit is onze meest productieve locatie met ruime voorsprong. Voor het zevende (!) opeenvolgende jaar kunnen we er jonge kerkuilen ringen, vier in 2015. In alle broedsels opgeteld konden 27 jonge kerkuilen van hieruit de wijde wereld in trekken. In 2013 zagen we supermama nog terug nadat ze in 2009 een ring aan de poot had gekregen.
- Op 30 mei kunnen we twee jongen ringen in de kerk van Belsele-Puivelde. Het gaat hier om het vijfde broedsel in zes jaar. In 2013 kwamen de aanwezige vogels niet tot broeden. Een van de jongen is met een afwijking geboren, een luxatie van de poot. (Zie foto)
- Eind mei worden in een alleenstaand huis in Daknam twee jongen geringd. De nestkast bevindt zich op de rustige zolder van het huis. Deze locatie (niet door ons opgevolgd maar wel aan ons gerapporteerd) leverde reeds acht broedsels sinds de ingebruikname in 2005. 24 geringde kerkuilen zagen hier het levenslicht. Enkel in 2006, 2009 en 2013 was er geen broedsel.
- Op 26 juni is er goed nieuws in Sinaai. De nestkast op een garagezolder hangt er sinds 2007 maar is nu pas voor het eerst bewoond. Naast twee jongen vinden we er ook een adult vrouwtje (goed te zien aan de broedvlek) die op 25/10/2014 in Knokke werd geringd (afstand van 60 km).
- 10)Op 29 juni worden in Eksaarde drie jongen geringd. In deze schapenstal werden ook in 2011 en 2012 al broedsels opgetekend. Twee van de geringde jongen halen 15 augustus niet. Het is onduidelijk of voedselschaarste of het overlijden van een oudervogel aan de basis ligt.
- 11)Op 6 juli opnieuw goed nieuws. Deze keer vanuit Tielrode waar een kast in een halfopen schuur onderdak geeft aan twee jongen. Het gaat om een kast die met steun van gemeente Temse in 2013 werd geplaatst. Dit succes is voor de gemeente Temse meteen het signaal om het uilenproject verder te zetten.
- Er is ook nog een twaalfde broedsel dat zich situeert in een grote inrijpoort in Waasmunster. Hier zijn de kerkuilen voor het vierde opeenvolgende jaar aan het broeden.
En nog meer goed nieuws:
In 2015 was er geen broedsel in de kerk van de Ruiter (Waasmunster) waar kerkuilen wel tot broeden kwamen in 2007, 2008 en 2009. De drie daaropvolgende jaren was er zeker beweging, maar in 2012 werden de kerkuilen door kauwen verjaagd en lieten zes eieren achter. Op 12 januari 2016 werd er opnieuw een koppel aangetroffen, beide geringd in 2015, de ene in Zaffelare, de andere in Moerbeke.
10 jaar kerkuilregistratie regio Zuid-Waasland
Uilenwerkgroep Waasland breidt uit
Met enkele vrijwilligers begonnen we in 2006, na het volgen van een uilencursus in Herzele, speciale nestkasten voor kerkuilen en steenuilen op te hangen, en broedresultaten te registreren. Na Belsele volgden de rest van Sint-Niklaas, Waasmunster, Lokeren, Elversele en Tielrode. Sedert 2011 sloten de collega’s die deel uitmaken van het werkingsgebied van Natuurpunt Waasland-Noord (Sint-Gillis-Waas en Stekene) aan. Vanaf 2014 volgden ook alle gemeenten van Natuurpunt WAL ten gevolge van de samenwerking met de gemeente Temse.
Eind 2015 werd binnen Uilenwerkgroep Waasland een nieuwe afdeling Lokeren/Moerbeke opgericht waarbij we naast Lokeren, Eksaarde en Daknam ook Moerbeke en Wachtebeke willen ondersteunen. Er werd ook toenadering gezocht tot de natuurpuntafdelingen Zuidlede-Moervaart en Hamme.
Samenwerking met de gemeenten loont
Grote respons op oproep in Info Temse
In 2013 werd in samenwerking met de gemeente Temse een uilenproject opgezet. Er werden zes kerkuilkasten en tien steenuilkasten door Groep Intro uit Temse vervaardigd. Uilenwerkgroep Waasland plaatste een oproep in het gemeenteblad Info Temse waarbij werd gevraagd om interessante locaties in Temse te melden. De respons was groot.
Ondertussen werden de zestien kasten geplaatst. In een van de kerkuilkasten uit Tielrode werden twee jonge kerkuilen geboren.
De gemeente Temse ziet een verlenging van het uilenproject helemaal zitten en engageerde zich eind 2015 voor het vervaardigen van twee kerkuil- en acht steenuilkasten.
Ook gemeente Waasmunster steunt kerkuil en steenuil
De samenwerking met de gemeente Waasmunster dateert van 18 juni 2014 toen Uilenwerkgroep Waasland zich voorstelde aan de Milieuraad in Waasmunster. De technische dienst van de gemeente maakte een kerkuilkast en vier steenuilkasten die ondertussen werden opgehangen (zie foto’s). Ook gemeente Waasmunster is bereid om het project te verlengen.
Sint-Niklaas verkiest kerkuil als dier van het jaar 2015-2016
Ten gevolge van deze verkiezing werd een heus uilenproject opgezet. Belangrijkste realisatie is ongetwijfeld de leskisten voor kinderen vol met boeken, werkbladen, CD’s, pluchen uilen enzovoort die ontleend kunnen worden. Stad Sint-Niklaas betoelaagde eveneens de fabricatie van zes kerkuilkasten, en zegde reeds steun toe voor vijftien steenuilkasten in 2016.
Eind 2016 zal het jaar van de kerkuil afgesloten worden met een tentoonstelling en andere activiteiten. Houd de Stadskroniek in het oog.
Wat brengt de toekomst?
Ook de volgende jaren wensen we bedreigde nestlocaties, bij voorbeeld door het afbreken van geschikte schuren of het rooien van knotwilgen, te vrijwaren.
Wil je als vrijwilliger een handje toesteken (er zijn diverse taken) of weet je een geschikte plaats om een uilennestkast op te hangen, neem dan gerust contact op met ons.
Voor alle info:
Eddy De Taey –
Onze eigen website is geboren!
Nog maar pasgeboren, maar toch al te bewonderen. Neem alvast een kijkje op www.uilenwerkgroepwaasland.be maar weet dat de website nog in volle ontwikkeling is!
Marc Aerts namens Uilenwerkgroep Waasland, regio Zuid-Waasland
Kerkuilbroedsels 2014: veelbelovende start – flauw einde
Herinnert u zich nog de titel van vorig jaar…
... Resultaten 2013: geen muizen – geen kerkuiljongen?
Wat een verschil met 2013. Begin 2014 blijken er massa’s muizen rond te lopen! Neem daarbij de zachte winter en het droge en warme voorjaar en je hebt meteen de goede mix voor een goed uilenjaar, toch? Dat dachten we.
Het broedseizoen 2014 vangt perfect aan, begin mei bereiken ons de eerste berichten over vroege broedsels en op 19 mei (12 dagen vroeger dan normaal) krijgen we groen licht van de Kerkuilwerkgroep Vlaanderen voor het opstarten van de controlerondes.
Nieuwe locatie in Nieuwkerken-Waas belooft veel
Onze eerste controle is meteen bingo. Het gaat om een nieuwe locatie en de jongen zijn al een drietal weken oud. Door de slechte weersomstandigheden in 2013 hebben een aantal kerkuilen (Tyto alba) het niet overleefd of hebben nieuwe oorden opgezocht. Op deze nieuwe locatie moet het goed vertoeven zijn want de vier jongen zijn goed doorvoed.
Eind mei – super!
Vrijdag 23 mei is een topdag. We controleren twee nestkasten (in het verleden succesvolle locaties) waarin we telkens vijf wel doorvoede jongen aantreffen. Zaterdag 24 mei wordt – voor onze regio – een record gebroken: een broedsel met 6 dikke jongen. De deelnemers aan onze fietstocht en kinderen met (groot)ouders die reageerden op de oproep van de nabijgelegen basisschool De Ritsheuvel zijn getuige hoe de jongen worden overgebracht naar een nieuwe nestkast een tiental meter lager in de kerktoren van Puivelde Belsele. De hoger gelegen nestkast in de klokkentoren moet wijken voor een gsm-mastuitbreiding (cf. artikel Fietstocht 24 mei 2014 – Kerkuilen Puivelde nemen nieuwe woonst in).
Wachten tot juli voor de volgende broedsuccessen
In juni stoten we vooral op lege nestkasten. Succesvolle nestlocaties in het verleden, die verlaten werden in 2013, blijken nog steeds verlaten. Andere nieuwe nestkasten worden niet ingenomen. Op 17 juli treffen we vier kerkuilen aan in een nestkast die ook in 2009 (2 jongen) , 2010 (4), 2011 (3) en 2012 (5) onderdak gaf aan een koppel. De locatiehouder telde op zeker moment negen eieren. Opvallend is dat dit legsel veel later werd opgestart dan onze vier eerst vastgestelde broedsels. Volgens de locatiehouder is het wijfje gestorven of weggetrokken. Het viel hem op hoe het mannetje herhaaldelijk hoge vluchten maakte, daarbij telkens luid schreeuwend alsof hij op zoek was naar een nieuwe partner. Toch wel een bijzonder verhaal.
Eind juli worden we gecontacteerd door een locatiehouder die een jong in de tuin heeft aangetroffen. Het gaat om een gekende (vrije) nestlocatie. De jonge uil wordt met zorg terug in de inrijpoort geholpen. De teller staat op zes broedsels.
Alweer geen tweede broedsels in onze regio
Met de vroege start van het broedseizoen maken we een reële kans om een tweede broedsel te noteren, dat wil zeggen dat een koppel op dezelfde locatie in het najaar een tweede kroost grootbrengt. Johan Lefebvre (Oost-Vlaams coördinator Kerkuilwerkgroep Vlaanderen) bezorgt ons een foto van een tweede broedsel in West-Vlaanderen met maar liefst acht jongen. Onze tweede controleronde levert echter geen positief resultaat op.
9 jaar kerkuilregistratie regio Zuid-Waasland
In 2014 hebben we 41 locaties opgevolgd. Er is de nieuwe locatie in Nieuwkerken-Waas, maar daarnaast ontvingen we ook info over twee toplocaties in Daknam. De eerste daarvan levert sedert 2005 broedgegevens op (al 22 jongen in totaal waarvan vier in 2014). De tweede locatie, nog geen kilometer verderop, bood in 2014 onderdak aan 3 jongen. De gegevens van deze twee locaties werden in onze langlopende jaarcijfers verwerkt.
|
gevolgde locaties |
aantal broedgevallen - tussen () bereikbare locaties |
% bezette locaties |
aantal jongen - tussen () aantal geringde |
gemiddeld aantal geringde jongen per nest |
|
|
2006 |
13 |
1 |
7,6% |
3 |
3 |
|
2007 |
21 |
2 |
9,5% |
9 |
4,5 |
|
2008 |
23 |
(2) 3 |
13% |
(4) 5 |
2 |
|
2009 |
28 |
3 |
10,7% |
8 |
2,7 |
|
2010 |
30 |
4 |
13,3% |
13 |
3,3 |
|
2011 |
31 |
(5) 7 |
22,5% |
(14) 16 |
3,2 |
|
2012 |
32 |
(6) 8 |
25% |
(28) 30 |
4,5 |
|
2013 |
38 |
2 |
5,3 % |
(3) 6 |
3 |
|
2014 |
41 |
(7) 8 |
19,5% |
(31) 32 |
4 |
|
succesvolle broedgevallen |
aantal in nestkasten |
mislukte broedsels |
adulte vogels aanwezig |
|
|
2006 |
1 |
1 |
3 |
|
|
2007 |
2 |
2 |
2 |
|
|
2008 |
3 |
2 |
1 |
|
|
2009 |
3 |
3 |
4 |
|
|
2010 |
4 |
4 |
1 |
3 |
|
2011 |
7 |
5 |
2 |
|
|
2012 |
8 |
6 |
2 |
2 |
|
2013 |
2 |
2 |
4 |
|
|
2014 |
8 |
7 |
2 |
Besluit
2014 startte veelbelovend met enkele grote broedsels (met een record voor onze regio - zes jongen in één nest) en ook een nieuwe locatie. Niet alle trouwe locaties werden opnieuw bezet. Later werd duidelijk dat de populatie toch nog niet volledig is bekomen van de strenge winter 2012-2013 waarbij zo goed als zeker een aantal slachtoffers viel. Ook het mindere weer (veel regenperiodes) in het najaar speelde een negatieve rol. Hoopvol is de observatie van adulte vogels op twee bijkomende locaties en de vondst van braakballen op nog een andere locatie.
2014 – goed jaar voor steenuilen en torenvalken
Het grote muizenaanbod werd ook gesmaakt door andere vogelsoorten. In 2014 werden naast de kerkuilen ook nog 24 torenvalken (Falco tinnunculus), 47 steenuilen (Athene noctua) en 7 bosuilen (Strix aluco) door onze vrijwilligers gecontroleerd en door de vogelringers geringd. Een aantal van de opgevolgde nestlocaties van steenuilen ligt buiten het vertrouwde werkingsgebied, meer bepaald in Beveren-Waas, Melsele en Vrasene. Uilenwerkgroep Waasland groeit en doet haar naam eer aan! (lees verder).
Uilenwerkgroep Waasland op WAKONA
Informatie over Uilenwerkgroep Waasland kan u ook nalezen op WAKONA (Wase Koepel voor natuurstudie, www.wakona.be). Op de pagina van Uilenwerkgroep Waasland kan u naast de visie, de historiek, doelstellingen en een woordje uitleg over de werking en de activiteiten ook de contactpersonen terugvinden en de gemeenten waarvoor zij verantwoordelijk zijn.
Uilenwerkgroep Waasland breidt uit
Met enkele vrijwilligers begonnen we in 2006, na het volgen van een uilencursus in Herzele, met het ophangen van speciale nestkasten voor kerkuilen en steenuilen in voornamelijk Belsele en andere deelgemeenten van Sint-Niklaas, en met het registreren van de broedresultaten. Nadien volgden Waasmunster, Lokeren, Elversele en Tielrode. In het kader van de rapportering aan Kerkuilwerkgroep Vlaanderen werken we sedert 2011 samen met de collega’s die de kerkuilbroedsels opvolgen in de gemeenten die deel uitmaken van het werkingsgebied van Natuurpunt Waasland-Noord. Vanaf 2014 volgden ook de gemeenten van Natuurpunt WAL ten gevolge van de samenwerking met de gemeente Temse waarvan de gemeenten onder het werkingsgebied van twee natuurpuntafdelingen vallen.
Samenwerking met de gemeenten loont
Gemeente Temse start met eigen uilenwerkgroep
Uilenwerkgroep Waasland stelde haar werking voor op 20 maart 2013 aan de MiNa-raad in Temse die de gemeente Temse adviseerde om actief mee te werken aan een uilenproject. Op 15 november 2013 mochten we twee kerkuilnestkasten in ontvangst nemen die met financiële ondersteuning van de gemeente door groep Intro werden gebouwd. Op een van de nieuwe locaties werden ondertussen braakballen gevonden. Mogen we in 2015 een nieuw broedsucces in Tielrode verwelkomen?
In 2014 kwam de uilenwerkgroep van de gemeente opnieuw twee maal samen wat resulteerde in vier extra kerkuilnestkasten en tien steenuilnestkasten die opnieuw met financiële ondersteuning van de gemeente Temse door groep Intro worden vervaardigd. Uilenwerkgroep Waasland zorgt in Info Temse, het gemeentelijk informatieblad, voor een oproep onder de bevolking om potentieel interessante locaties voor steenuilnestkasten te melden. In de marge van de samenwerking drukten we onze (goed gedocumenteerde) bezorgdheid uit over de organisatie van een jaarlijkse roofvogelshow op het grondgebied van de gemeente. Op 7 oktober 2014 kregen we van de landbouwambtenaar van de gemeente de volgende mededeling: “Binnen het organisatiecomité boerenmarkt werd beslist de roofvogelshow niet meer te organiseren” een beslissing waarvoor we gelukwensen ontvingen van Kerkuilwerkgroep Vlaanderen en Vogelbescherming Vlaanderen. Toch wel een mooie overwinning voor onze jonge werkgroep.
Ook gemeente Waasmunster steunt kerkuil en steenuil
Op 18 juni 2014 mochten we de Uilenwerkgroep Waasland voorstellen aan een 14-koppige Milieuraad in Waasmunster. Ook op dit overleg werkte ons enthousiasme aanstekelijk. De gemeente besliste 1) om een oproep in de Vierschaarkroniek te publiceren voor het vinden van geschikte nestlocaties, 2) de landbouwraad en wildbeheerseenheden mee in te schakelen om geschikte locaties te vinden, 3) de technische dienst van de gemeente toelating te geven om in de winterperiode nestkasten te maken (de kosten hieraan verbonden worden gedragen door de gemeente) en 4) de eventuele organisatie van een uilenwandeling te ondersteunen.
Wat brengt de toekomst?
Ook de volgende jaren wensen we bedreigde nestlocaties bij voorbeeld door het afbreken van geschikte schuren of het rooien van knotwilgen te vrijwaren. Neem gerust contact met ons. Voor info: www.wakona.be/index.php/werkgroepen/157-uilenwerkgroep-waasland
Marc Aerts, Eddy De Taey en Wim De Backer, Uilenwerkgroep Waasland
broedsucces kerkuil 2017 Waasland-West (pdf)
